Foto: Fundacja Trzy Trąby
Ołykę wniosła w posagu Anna z Kiszków, która wyszła za mąż za Jana Radziwiłła Brodatego. Kolejnym dziedzicem Ołyki został syn Anny i Jana, Mikołaj Radziwiłł Czarny (1515-1565), żonaty z Elżbietą Szydłowiecką. W latach 1540–1564 Mikołaj Czarny wybudował zamek, który przez kolejnego właściciela - Albrycht Stanisława Radziwiłła (1593-1656) został rozbudowany w stylu renesansowym, otoczony murami na rzucie prostokąta, z czterema charakterystycznymi bastionami w narożnikach. Kolejną rozbudowę zainicjował Michał Kazimierz Radziwiłł Rybeńko (1702-1762). W latach 1740–1760 zamek przekształcono na reprezentacyjną budowlę książęcą w stylu barokowym, pozbawioną cech obronności. Został częściowo zniszczony w okresie I wojny światowej i odbudowany przez Ferdynanda Radziwiłła, a następnie jego syna, ostatniego właściciela Ołyki - księcia Janusza Radziwiłła.
W czasie II wojny światowej bogate zbiory pałacu uległy obrabowaniu, część ocalałych zbiorów przejęło Muzeum Sztuki w Łucku (o zbiorach pod linkiem tutaj). Od 1945 r. do 2020 r. w zamku mieścił się szpital psychiatryczny.
Jedną z najpiękniejszych świątyń na Wołyniu, a także jednym z najcenniejszych zabytków polskiej barokowej architektury sakralnej jest Kolegiata Świętej Trójcy w Ołyce, wzniesiona w 1 poł. XVII w. z inicjatywy Stanisława Albrechta Radziwiłła, według projektu Benedetta Molliego i Giovanniego Maliverny. Od kilku lat trwają intensywne prace konserwatorskie, mające na celu przywrócić jej dawny blask. Więcej o konserwacji pod linkiem tutaj.
