Fundacja Trzy Trąby

Miejsca

Zamek w Żółkwi

Foto: Fundacja Trzy Trąby

Zamek zbudował w latach 1594-1610 hetman wielki koronny Stanisław Żółkiewski. Na skutek małżeństwa córki hetmana-Zofii Żółkiewskiej, właścicielem zamku stał się Jan Daniłowicz, a potem jego córka Zofia, która wyszła za Jakuba Sobieskiego, ojca późniejszego króla Polski Jana III Sobieskiego.
Jan III Sobieski posiadał Żółkiew od 1662 r., ale zamek przebudował dopiero po otrzymaniu korony królewskiej. Prace były prowadzone pod kierunkiem Piotra Bebera, a wnętrza, nową galerię i portyk kolumnowy z dwubiegowymi schodami zaprojektował prawdopodobnie Augustyn Locci. Za czasów Sobieskich zamek został przebudowany na wspaniałą rezydencję godną monarchy. Przy prawym skrzydle zamku wybudowano kaplicę, w której król umieścił wizerunek Matki Boskiej, znaleziony po zwycięskiej bitwie wiedeńskiej. Po śmierci królewskiej wnuczki Marii Karoliny księżnej de Bouillon w 1740 r. zamek stał się własnością Michała Kazimierza Radziwiłła zw. Rybeńko. Zlecił on kolejną przebudowę zamku. Za jego czasów powstał kolumnowy portyk i pomysł ustawienia w nim sześciu rzeźb, co zrealizowano w latach 1741-1742 pod kierunkiem Antonio Castello. Na schodach do portyku na dziedzińcu zamku postawiono sześć rzeźb przedstawiających: Jana Daniłowicza, Hieronima Radziwiłła, Karola Radziwiłła, Jakuba Sobieskiego, Jana III Sobieskiego, Stanisława Żółkiewskiego. Projektant Antonio Castello odbudował także spalone wieże i zbudował pomarańczarnię oraz oficynę. Następnie prace prowadzili Aleksander von Berg i Jakub Fryczyński sprowadzony z Nieświeża. Wnętrza urządzono w stylu rokoko. Po rozbiorze Polski w 1772 r. zamek przejęli Austriacy, a w 1787 r. zamek kupił na licytacji Adam Józefowicz-Hlebnicki. W połowie XIX w. ówczesny właściciel Artur Głogowski rozprzedał resztki wyposażenia i rozebrał część zabudowań m.in. kaplicę i sąsiadującą z nią wieżę, krużganki i wielkie schody. W późniejszych latach budynki zamku były jeszcze kilkakrotnie przebudowywane na cele różnych instytucji.