Foto: Fundacja Trzy Trąby
We wschodniej części Litwy, na półwyspie Jeziora Dubińskiego, jeszcze w połowie XIX w. wznosiły się malownicze mury zamku książąt Radziwiłłów. Ruiny zamku zostały rozebrane pod koniec XIX w., a dzisiaj zachowały się tylko resztki wałów ziemnych oraz zawalone piwnice dawnej warowni. Drewniany zamek w Dubinkach istniał na wyspie Jeziora Dubinki (obecny półwysep był niegdyś wyspą otoczoną wokół wodą) już w XIV w. Dobra dubinieckie w XVI w. przeszły w ręce Radziwiłłów, którzy wybudowali tu murowany zamek, wielokrotnie później przebudowywany. Właścicielem rozległych włości Dubinki oraz leżących bardziej na północ Birż został Jerzy Radziwiłł (1490–1541) słynny wielki hetman litewski, protoplasta jednej z głównych gałęzi Radziwiłłów, znanej jako linia na Birżach i Dubinkach. Dobra po nim odziedziczył syn Mikołaj Radziwiłł, zwany „Rudym”, starszy brat Barbary Radziwiłłówny, wdowy po Stanisławie Gasztołdzie i żony króla Zygmunta Augusta, która urodziła się i mieszkała przez jakiś czas na zamku w Dubinkach. Kiedy w 1564 r. Mikołaj Radziwiłł "Rudy" przyjął wyznanie kalwińskie, Dubinki stały się jednym z ważniejszych ośrodków reformacji na Litwie. W czasie Potopu, Dubinki należały do Bogusława Radziwiłła, zostały mu jedak odebrane. Do Radziwiłłów powróciły ponownie w 2 poł. XVIII w. i były zarządzane przez licznych dzierżawców. W 1808 r. dubiński majątek został kupiony od Radziwiłłów przez Michała Tyszkiewicza. Za jego czasów wzniesiono wiele nowych budynków gospodarczych oraz pałacyk Tyszkiewiczów. Po 1918 r. Dubinki znalazły się w granicach Republiki Litewskiej i były letnią rezydencją prezydenta Antanasa Smetony.
W latach 2004–2005 w piwnicach zamku były prowadzone rutynowe prace archeologiczne, podczas których natrafiono na skrzynię z ludzkimi szczątkami. Po przeprowadzonych ekspertyzach stwierdzono, że są to prochy stryjecznych braci Mikołaja „Rudego” i Mikołaja „Czarnego” Radziwiłłów oraz sześciu ich krewnych. Piątego września 2009 r. odbył sie uroczysty pogrzeb, szczątki Radziwiłłów zostały ponownie pochowane w odrestaurowanych ruinach kościoła kalwińskiego.
Uroczysty pogrzeb Mikołaja „Rudego” i Mikołaja „Czarnego”
