Foto za: www.pl.wikipedia.org
Królikarnia zawdzięcza swoją nazwę czasom saskim, kiedy urządzono tu zwierzyniec i modnym wówczas zwyczajem, polowano na króliki. Pałac zbudowany został w latach 80-tych XVIII w. przez Karola Thomatisa hrabiego de Valery, według projektu Dominika Merliniego. Za sprawą Thomatisa, na terenie Królikarni znalazły się browar, cegielnia, karczma, młyn i stodoła, a także położona na zboczu wąwozu kuchnia. Podczas insurekcji w 1794 r. pałacyk został splądrowany, a przez kilka dni był siedzibą kwatery głównej Tadeusza Kościuszki. W czasach Księstwa Warszawskiego umieszczono w nim lazaret dla żołnierzy Napoleona. W 1816 r. Królikarnię nabył Michał Hieronim Radziwiłł. Po jego śmierci w 1831 r. majątek odziedziczył jego syn Michał Gedeon. W 1843 r. przeprowadzono remont pałacu pod kierownictwem Franciszka Marii Lanciego, podczas którego m. in. wymurowano na nowo część tarasu z grotą. W 1849 r. Radziwiłłowie sprzedali pałcyk Ksaweremu Pusłowskiemu, który należał do słynnej rodziny kolekcjonerów i znawców sztuki. W 1879 r. Królikarnia padła ofiarą pożaru. Dokonana przez Pusłowskich odbudowa była jednym z pionierskich dokonań w dziejach polskiego konserwatorstwa. W 1889 r. Królikarnia przeszła na własność Marty hr. Krasińskiej. W czasie II wojny światowej pałac został zniszczony. Decyzja o odbudowie z przeznaczeniem na zbiory rzeźb Xawerego Dunikowskiego zapadła w 1948 r. Miały się tu również znaleźć mieszkanie i pracownia artysty, jednak odbudowę ukończono dopiero w 1965 r., w rok po śmierci Dunikowskiego.Obecnie pałacyk w Królikarni jest oddziałem Muzeum Narodowego w Warszawie (więcej o muzeum pod linkiem tutaj).
